- آموزش
- درباره فارکس
- ارزیابی سیستم پولی
ارزیابی سیستم پولی
عناصر ارتباطات پولی در دنیای باستان به شکل سفته پدیدار شدند اما تبادل پولی در اروپای قرون وسطی توسعه پیدا کرد. در ابتدا انتقال پول از یک کشور به کشوری دیگر به کمک حواله انجام می شد که مربوط به قرن دوازدهم در ایتالیا می شود. پس از رشد معاملۀ خارجی بین کشورها در همۀ مراکز مهم تجاری اروپا، حسابرسی ها توسط حواله انجام شدند. متعاقباً همزمان با پیدایش پول های ملی (از جمله پول اعتباری) و جایگزینی پول کالا (طلا و نقره) نیاز برای تنظیم روابط پولی بین المللی ایجاد شد.
سیستم های پولی جهان:
اولین سیستم پولی جهان در یک کنفرانس در پاریس در سال 1867 ایجاد شد که در آن استاندارد طلا تصویب شد. طلا تنها شکل پول جهان بود. به ازای هر پول ملی، ذخیرۀ طلا یا به همان مقدار طلا بطور قانونی تثبیت شد. تبادل ارزها به ازای طلا در بانک ها با آزادی انجام می شد. هر کشوری که در این سیستم بود دارای یک ذخیرۀ طلا بود که عملکرد طبیعی گردش پول ملی را فراهم می کرد. محدودیت ذخایر طلای جهان اجتناب ناپذیری بحرانی که در خلال جنگ جهانی اول آغاز شد را از پیش تعیین کرد. بانک های مبادلۀ اسکناس به ازای طلا را متوقف کردند و برای پوشش مخارج نظامی اقدام به تزریق پول کردند.
دومین سیستم پولی جهان در سال 1922 در کنفرانس بین المللی اقتصاد در ژنو آغاز شد که مبتنی بر طلا، مبادلۀ استاندارد، بود. در کنار طلا برخی دیگر از پول های ملی (پوند و دلار آمریکا) هم حضور داشتند که به عنوان ارزهای ذخیرۀ بین المللی تائید شدند. برابری طلا نیز حفظ شد.
استاندارد مبادلۀ طلا دوام زیادی نداشت. این سیستم در خلال بحران جهانی دهۀ 1930 از بین رفت. بریتانیا استاندارد مبادلۀ طلا را در سال 1931 منسوخ اعلام کرد. ایالات متحده نیز همین کار را در سال 1933 انجام داد. سپس کاهش ارزش ارزهای اصلی کشورهای عشو پیمان ژنو غاز شد. تا آغاز جنگ جهانی دوم هیچ ارزی با نرخ مبادله ای ثابت وجود نداشت.
سومین سیستم پولی جهان به شکل صندوق بین المللی پول بطور قانونی در کنفرانس برتون وودز (Bretton Woods) ایجاد شد که بطور رسمی به عنوان کنفرانس مالی و پولی ملل متحد در 1994 شناخته می شد. دلار آمریکا به عنوان ارز حسابرسی بین المللی به رسمیت شناخته شد و سایر ارزها به دلار وصل شدند. رهبری بی چون و چرای پساجنگ آمریکا و ذخایر عظیم طلایش موجب شد تا نرخ های مبادله ای دلار آمریکا تثبیت شوند. قیمت هر اونس طلا در 35 دلار تثبیت شد. کشورهای حاضر در این توافقنامه در صورت نیاز می توانستند ارزش پول های ملی شان را کاهش دهند. بانک جهانی و صندوق بین المللی پول ایجاد شدند که از طریق آنها کشورها می توانستند با پول بهم کمک کنند. بحران سیستم برتون وودز به موازات بحران چرخشی جهانی آغاز شد که گریبانگیر اقتصاد کشورهای غربی در 1967 شده بود. افزایش تورم، عدم ثبات تراز پرداخت های کشورهای غربی و همچنین وفور دلار در بازار که آمریکا از آنها برای پوشش کسری تراز پرداخت هایش استفاده می کرد، دلیل اصلی این بحران محسوب می شوند. به دلیل کاهش شدید ذخایر طلا، کشورها قادر نبودند دلارها را با قیمت از پیش تعیین شده به طلا تبدیل کنند. خیلی زود، آمریکا بطور یک طرفه تعهدات بین المللی قبلی اش برای ضمانت دلارهای با پشتوانۀ طلا را رد کرد.
چهارمین سیستم پولی جهان در "کینگستون" (جامائیکا) ایجاد شد که با توافق کشورهای عضو صندوق بین المللی پول در سال 1967 انجام گردید. اصول مهم این سیستم عبارتند از:
- لغو استاندارد طلا و از گردش خارج کردن طلا (بانک مرکزی مجاز شدند که اقدام به خرید طلا به عنوان یک کالاهای معمولی در قیمت های بازار کنند).
- حقوق برداشت ویژه (Special Drawing Rights - SDR) معرفی شد که به عنوان پول جهانی استفاده می شد. SDR یک دارائی ذخیرۀ بین المللی بود که توسط صندوق بین المللی پول صادر می شد.
- دلار آمریکا، مارک آلمان، پوند انگلیس، ین ژاپن، فرانک سوئیس و فرانک فرانسه به عنوان ارزهای ذخیره به رسمیت شناخته شدند (از سال 2001 تاکنون دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس)
- نظام نرخ های مبادله ای شناور آزاد بنیانگذاری شد و کشورها مجاز شدند که بطور مستقل نظام خودشان برای نرخ های مبادله ای را تعیین کنند.
متعاقباً، سیستم پولی جهانی مدرن، اساساً مبتنی بر دلار آمریکا و یورو، به سیاست پولی ایالات متحده و کشورهای اتحادیۀ اروپا بستگی دار. نوسان نرخ مبادله ای پول های ملی کشورها به دلار آمریکا بطور منفی بر اقتصادی بسیاری از کشورها تاثیر گذاشت.
